ÇOCUKLARDA TİROİD HASTALIKLARI

Tiroid bezi, boynun ön kısmında yer alan ve vücudun büyüme, gelişme ve metabolizmasını düzenleyen çok önemli bir organdır. Çocukluk çağında tiroidin normal çalışması, hem fiziksel büyüme hem de zihinsel gelişim açısından kritik bir rol oynar. Tiroid bezinin fazla veya yetersiz çalışması, çocuklarda farklı sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu durumlar genel olarak hipotiroidi (yetersiz çalışma) ve hipertiroidi (aşırı çalışma) şeklinde iki ana başlıkta incelenir.

Hipertiroidi (Tiroid Bezinin Aşırı Çalışması)

Hipertiroidi, tiroid bezinin normalden fazla tiroid hormonu üretmesiyle ortaya çıkar. Çocuklarda hipotiroidiye göre daha az görülse de, ciddi belirtilere neden olabilir.

Belirtiler

Hızlı kalp atımı (çarpıntı)

Aşırı terleme

Sinirlilik ve huzursuzluk

Aşırı iştaha rağmen kilo kaybı

Uykusuzluk

Ellerde titreme

Sıcak intoleransı (sıcağa dayanamama)

Gözlerde belirginleşme (ileri evrelerde)

Nedenler

Otoimmün hastalık (Graves hastalığı en sık nedenlerden biridir)

Tiroid nodülleri

Aşırı iyot alımı

Tedavi

Tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi (anti-tiroid ilaçlar), gerektiğinde radyoaktif iyot tedavisi veya cerrahi operasyon bulunur. Çocukluk çağında genellikle ilaç tedavisi tercih edilir. Düzenli takip, kalp sağlığı ve büyüme-gelişme açısından büyük önem taşır.

Hipotiroidi (Tiroid Bezinin Yetersiz Çalışması)

Hipotiroidi, tiroid bezinin yeterli miktarda tiroid hormonu üretemediği durumdur. Çocuklarda hipotiroidi, hem doğuştan (konjenital hipotiroidi) hem de sonradan (edinilmiş hipotiroidi) gelişebilir.

Belirtiler

Büyüme geriliği

Boy kısalığı

Halsizlik, yorgunluk

Ciltte kuruluk

Saç dökülmesi

Kabızlık

Okul başarısında düşüş ve konsantrasyon güçlüğü

Ergenlik döneminde gecikme

Nedenler

Doğuştan tiroid bezinin olmaması veya küçük olması

Tiroidin iyot eksikliğine bağlı yetersiz çalışması

Otoimmün tiroidit (Hashimoto tiroiditi)

Tiroid hormon sentez bozuklukları

Tedavi

Hipotiroidi tanısı konulan çocuklarda tiroid hormon tedavisi (levotiroksin) uygulanır. Erken teşhis ve düzenli takip ile çocukların normal büyüme ve gelişmeleri sağlanabilir.

Sonuç

Çocuklarda tiroid hastalıkları, büyüme ve gelişme üzerinde doğrudan etkili olduğundan erken tanı ve tedavi oldukça önemlidir. Hipotiroidi ve hipertiroidi belirtileri farklı olsa da, her iki durumda da düzenli hekim kontrolü ve uygun tedavi ile sağlıklı bir yaşam sürmek mümkündür. Ailelerin çocuklarında gözlemledikleri gelişim geriliği, enerji düşüklüğü, aşırı kilo değişiklikleri veya ruhsal dalgalanmalar gibi durumlarda bir çocuk endokrinolojisi uzmanına başvurmaları önerilir.